เชื่อมโยงองค์ความรู้ อัตลักษณ์
หรือคุณค่าของพื้นที่และชุมชน

โครงการสำรวจและจัดเก็บข้อมูลองค์ความรู้และภูมิปัญญา เพื่อจัดทำฐานข้อมูลและพัฒนาต่อยอดให้เกิดมูลค่าเพิ่ม

โครงการนี้เป็นการค้นหาภูมิปัญญาและองค์ความรู้ในพื้นที่ EEC เพื่อจัดทำเป็นฐานข้อมูลและนำภูมิปัญญามาเชื่อมโยงกับภาคอุตสาหกรรม ภาคธุรกิจ และนักลงทุน

​ เดิมธุรกิจมักจะทำกิจกรรม CSR (Corporate Social Responsibility หรือ ความรับผิดชอบขององค์กรต่อสังคม) ที่เป็นการช่วยเหลือด้านต่างๆ ในพื้นที่
โครงการนี้ต้องการให้การทำ CSR มีความยั่งยืนมากยิ่งขึ้น โดยสามารถปรับเปลี่ยนวิธีการด้วยการเพิ่มนวัตกรรมหรือเทคโนโลยีที่ภาคธุรกิจสนใจ
และพัฒนาโครงการไปเป็น CSR+ (Corporate Social Responsibility Plus หรือ ความรับผิดชอบขององค์กรต่อสังคมในระดับที่สูงขึ้น) และ
CSV (Creating Shared Value หรือ การสร้างสรรค์คุณค่าธุรกิจคู่สังคม) ซึ่งเป็นโมเดลที่ยั่งยืนกว่า โดยการนำภูมิปัญญาและองค์ความรู้ที่มีอยู่ในพื้นที่ไปพัฒนา
แทนที่จะเป็นการทำ CSR แบบเดิม ที่ให้ทุนการศึกษา ทาสีกำแพงวัด ปลูกต้นไม้ แต่ภาคธุรกิจสามารถเลือกและส่งเสริมในสิ่งที่ชุมชน/ภูมิปัญญา/องค์ความรู้ ขาดหรือต้องการได้
โดยใช้นวัตกรรมหรือเทคโนโลยีและความสนใจ/เป้าของธุรกิจไปเติมเต็ม

ตัวอย่างเช่น ชุมชนทำนา การทำกิจกรรม CSR คือการส่งเสริมให้ปลูกข้าวแบบ Organic ซึ่งสามารถปลูกขายได้โดยมีเพิ่มมูลค่าเล็กน้อย
แต่ถ้าใช้เทคโนโลยีสนับสนุน อาจจะทำให้ปลูกได้มากขึ้น (CSR+) แต่ถ้าเป็นแนวทาง CSV คือต่อยอดจากเรื่องทำนาที่มีอยู่และดีอยู่แล้ว
ไปเป็นการเอาวัสดุเหลือทิ้งอย่างฟางข้าว มา upcycle ให้เป็น smart board ขายต่อได้ หรือภาคธุรกิจรับซื้อกลับไปใช้ในอุตสาหกรรมต่อไป

แนวคิดโครงการ : การสร้างคุณค่าร่วมระหว่างนักลงทุนและชุมชน

สร้าง Shared Value ผ่านภูมิปัญญาและมรดกวัฒนธรรม
ระหว่างนักลงทุนกับชุมชน เพื่อทำให้เกิดประโยชน์แก่ทั้งสองฝ่าย

แนวทางการดำเนินการโครงการ

ภายใต้วิสัยทัศน์ของ สกพอ.
Investment Solution Towards Sustainable Locals
เบ็ดเสร็จสำหรับการลงทุนสู่ชุมชนที่ยั่งยืน

สร้างโอกาสทางธุรกิจผ่านการลงทุนในภูมิปัญญาและมรดกวัฒนธรรม
นำไปสู่ผลกระทบเชิงสังคม เศรษฐกิจ และสิ่งแวดล้อม

นิยามและการจัดประเภทภูมิปัญญา

ความเชื่อมโยงของภูมิปัญญากับองค์ประกอบอื่นๆ
ภูมิปัญญาและมรดกวัฒนธรรมมีความเชื่อมโยงกับองค์ประกอบต่างๆ ในสังคม
โดยมีมนุษย์เป็นศูนย์กลางของการสร้าง การถ่ายทอด และการสืบสาน

ประเภทภูมิปัญญาและมรดกวัฒนธรรม

วิถีชีวิตเกษตรกรรม
ภูมิทัศน์ทางวัฒนธรรม
ผลผลิตทางการเกษตรและการประมง
องค์ความรู้และการปฏิบัติ
ที่เกี่ยวข้องกับธรรมชาติ
ขนบธรรมเนียม ประเพณี
และวัฒนธรรม
วิถีคิด แนวคิด พิธีกรรม ประเพณี
เทศกาล ตำนาน ความเชื่อ ศิลปะ
การแสดง วรรณกรรมพื้นบ้าน
วิธีการรักษาโรคแบบดั้งเดิม
และการแพทย์พื้นบ้าน
ผลิตภัณฑ์ในการดำรงชีวิต
ผลิตภัณฑ์ในชีวิตประจำวัน
เช่น อาหาร ผลิตภัณฑ์สิ่งทอ
งานหัตถกรรม
ข้าวของเครื่องใช้ต่างๆ
สิ่งแวดล้อมสรรค์สร้าง
สถาปัตยกรรม อาคาร
สิ่งปลูกสร้าง ชุมชนและเมืองเก่า
โบราณสถาน สภาพแวดล้อม

6 โครงการต้นแบบตัวอย่างการพัฒนา

สภาพก่อนการพัฒนา
สภาพหลังการพัฒนา

1. โครงการส่งเสริมและอนุรักษ์สิ่งแวดล้อมผ่านการ
    ประยุกต์ใช้วัสดุเหลือทิ้งและเทคโนโลยีทางการเกษตร

1.1 CSR : การส่งเสริมเกษตรอินทรีย์ เพื่อเมืองอาหารปลอดภัย
      ส่งเสริมเกษตรอินทรีย์ (Organic Farming) ส่งเสริมการทำเกษตรอินทรีย์ 
      และสนับสนุนการถ่ายทอดองค์ความรู้นวัตกรรมการเกษตร 
      เพื่อมุ่งเน้นการเพาะปลูกพืชปลอดสาร และอาหารปลอดภัย
1.2 CSR+ : การสนับสนุนเกษตรกรรุ่นใหม่ สู่เกษตรอัจฉริยะ
      ส่งเสริมเกษตรอัจฉริยะ (Smart Farming) สนับสนุนเกษตรกร
      ในการนำเทคโนโลยีอัจฉริยะมาช่วยเพิ่มคุณภาพผลผลิต 
      และประสิทธิภาพการเพาะปลูกที่แม่นยำ ผ่านการสนับสนุนความรู้ ทุน และการจำหน่าย
1.3 CSV : การแปรรูปของเหลือทิ้งทางการเกษตร เพื่อพัฒนาผลิตภัณฑ์ใหม่
      นำของเหลือทิ้งทางการเกษตรมาแปรรูปสู่ผลิตภัณฑ์ใหม่ (Zero Waste) 
      รับซื้อผลผลิตและของเหลือทิ้งทางการเกษตรเพื่อแปรรูปเป็นผลิตภัณฑ์ใหม่

2. โครงการยกระดับมาตรฐาน
    และภาพลักษณ์สินค้าและบริการ

2.1 CSR : ยกระดับมาตรฐานสินค้าและผลิตภัณฑ์ท้องถิ่น
      ช่วยให้ผู้ประกอบการ SME เข้าถึงบริการด้านมาตรฐานง่ายขึ้น 
      ทั้งจากความซับซ้อนและเงินทุน โดยเฉพาะในเรื่องทดสอบ
      และขึ้นทะเบียน อย.
2.2 CSR+ : วิจัยและพัฒนาผลผลิตท้องถิ่น เพื่อเปิดโอกาสเข้าสู่กลุ่มผู้บริโภคใหม่
      ใช้ผลผลิตท้องถิ่นเป็นวัตถุดิบหลัก มายกระดับการแปรรูปเป็นอาหารทางเลือก 
      (Alternative Food) โดยใช้การออกแบบและงานวิจัย ร่วมกับเชฟและนักวิชาการ 
      ผ่านโรงงานมาตรฐานสูงที่รองรับ R&D เพื่อเป็นฐานการพัฒนาและต่อยอดธุรกิจ
      ให้กับ SMEs และแบรนด์ท้องถิ่น
2.3 CSV : สร้างแบรนด์ระดับสากลจากฐานทรัพยากรท้องถิ่น
      สร้างแบรนด์ ควบคู่การพัฒนาอาชีพ งานคราฟต์ ผลผลิตท้องถิ่น 
      การท่องเที่ยวเรียนรู้ ทั้งห่วงโซ่คุณค่า จนเกิดเป็นรายได้ชุมชนอย่างยั่งยืน
สภาพก่อนการพัฒนา
สภาพหลังการพัฒนา
สภาพก่อนการพัฒนา
สภาพหลังการพัฒนา

3. โครงการส่งเสริมระบบนิเวศ
     ภูมิปัญญาและมรดกวัฒนธรรม

3.1 CSR : การพัฒนาศูนย์การเรียนรู้วิถีชีวิตเกษตรกรรมยั่งยืน
      ส่งเสริมระบบนิเวศการเรียนรู้ ผ่านการท่องเที่ยวโดยชุมชนส่งเสริมการทำเกษตรอินทรีย์ 
      และสนับสนุนการถ่ายทอดองค์ความรู้และนวัตกรรม
3.2 CSR+ : การเสริมสร้างเครือข่ายระหว่างเกษตรกรและผู้ประกอบการ
      Business to Business สร้างเครือข่ายความร่วมมือระหว่างธุรกิจสู่ธุรกิจ 
      จับคู่เกษตรกรและผู้ประกอบการ เพื่อส่งผลผลิตโดยตรงถึงมือผู้บริโภค
      หรือคู่ค้าที่สร้างผลกระทบเชิงบวก
3.3 CSV : การสร้างป่าชุมชน เพื่อฟื้นฟูวัสดุท้องถิ่น
      ร่วมลงทุนในการปลูกป่าชุมชน เพื่อฟื้นฟูวัสดุท้องถิ่น และบริหารจัดการวัสดุ
      เพื่อให้เกิดประโยชน์สูงสุดภายใต้แนวคิดการสร้างความยั่งยืน

4. โครงการอนุรักษ์ ฟื้นฟู และใช้ประโยชน์
     อาคารที่มีคุณค่าทางวัฒนธรรม

4.1 CSR : การสนับสนุนงบประมาณเพื่ออนุรักษ์
      และใช้ประโยชน์อาคารที่มีคุณค่าทางวัฒนธรรม
      ฟิ้นฟูอาคารเก่าสู่การเป็นพิพิธภันฑ์ หรือแหล่งเรียนรู้สร้างสรรค์ 
4.2 CSR+ : การจัดตั้งกองทุนอนุรักษ์และฟื้นฟูอาคารที่มีคุณค่าทางวัฒนธรรม
      จัดตั้งกองทุนเพื่อสนับสนุนเงินทุนในการอนุรักษ์และฟื้นฟูอาคาร 
      ภาคเอกชนได้ระดมทุนเข้าสู่กองทุน เพื่อขับเคลื่อนการฟื้นฟูและพัฒนาตึก 
      อาคาร และบ้านเรือนเก่า
4.3 CSV : การอนุรักษ์และบูรณะอาคารที่มีคุณค่าทางวัฒนธรรม 
      เพื่อใช้ประโยชน์เชิงพาณิชย์
      ปรับเปลี่ยนอาคาร (Adaptive Reuse) เพื่อส่งเสริมคุณค่าและการใช้งานเชิงพาณิชย์ 
      เช่น โรงแรม อุไทย เฮอริเทจ ปรับปรุงมาจากโรงเรียนอุทัยวิทยาลัย
สภาพก่อนการพัฒนา
สภาพหลังการพัฒนา
สภาพก่อนการพัฒนา
สภาพหลังการพัฒนา

5. โครงการพัฒนาการท่องเที่ยวอย่างมีความหมาย
     (Meaningful Tourism)

5.1 CSR : การอุดหนุนผลิตภัณฑ์การท่องเที่ยวที่สร้างประโยชน์ให้กับชุมชนและท้องถิ่น
      อุดหนุนผลิตภัณฑ์การท่องเที่ยวที่สร้างประโยชน์ให้กับชุมชนและท้องถิ่น 
      ที่ได้รับการรับรองจาก EEC ว่าเป็นผลิตภัณฑ์จากภูมิปัญญาและมรดกทางวัฒนธรรม
5.2 CSR+ : การส่งเสริมการพัฒนากิจกรรมการท่องเที่ยวอย่างมีความหมาย
      สนับสนุนชุมชนและท้องถิ่นในการพัฒนากิจกรรมการท่องเที่ยวที่สร้างประโยชน์แก่สังคม
      โดยใช้ภูมิปัญญาและมรดกทางวัฒนธรรมเป็นทรัพยากรในการดึงดูดนักท่องเที่ยว
      และสร้างมูลค่าเพิ่มแก่ชุมชน
5.3 CSV : การลงทุนจัดตั้งวิสาหกิจเพื่อสังคมสำหรับพัฒนาและบริหารจัดการการท่องเที่ยว
       จัดตั้งวิสาหกิจเพื่อสังคมในการพัฒนาและบริหารจัดการการท่องเที่ยวจากภูมิปัญญา 
       ที่สามารถนำกำไรจากการดำเนินการไปลงทุนในการพัฒนาชุมชนและท้องถิ่นต่อไป

6. โครงการพัฒนาแหล่งท่องเที่ยววัฒนธรรม
     และเมืองเก่า

6.1 CSR : การพัฒนาสิ่งอำนวยความสะดวก (Facilities)
      พัฒนาสิ่งอำนวยความสะดวกในแหล่งท่องเที่ยวและเมืองเก่า 
      เพื่อยกระดับคุณภาพการบริการ เช่น ห้องน้ำสาธารณะ บริการ Free Wifi เป็นต้น
6.2 CSR+ : การสนับสนุนการจัดงานเทศกาลที่ได้มาตรฐานสากล
      ส่งเสริมการประชาสัมพันธ์ การจัดกิจกรรม การพัฒนาสินค้าและบริการ 
      การจัดการจราจร และของเสียในงานเทศกาลที่ได้มาตรฐานสากล
6.3 CSV : การพัฒนาธุรกิจการให้บริการสาธารณะที่เป็นมิตรต่อชุมชนและสิ่งแวดล้อม
      ส่งเสริมบริการสาธารณะเพื่ออำนวยกิจกรรมการท่องเที่ยวและการบริการในท้องถิ่น 
      เช่น บริการรถยนต์พลังงานไฟฟ้า (EV) เพื่อเป็นทางเลือกให้นักท่องเที่ยว
      สามารถออกแบบการเดินทางได้โดยสะดวก
สภาพก่อนการพัฒนา
สภาพหลังการพัฒนา

E-book

การลงทุนสู่ชุมชนที่ยั่งยืนจากฐานภูมิปัญญาและมรดกวัฒนธรรมท้องถิ่น (ฉบับสมบูรณ์)

ตัวอย่างโครงการสำคัญ

โครงการยกระดับภูมิปัญญาสู่การรังสรรค์เมนูแห่งฉะเชิงเทรา

เป็นโครงการที่ค้นหารากเหง้าเรื่องราวขององค์ความรู้ ภูมิปัญญา และวัตถุดิบ จากพื้นที่และชุมชนในจังหวัดฉะเชิงเทรา
เพื่อยกระดับภูมิปัญญาสู่การรังสรรค์เป็นเมนูแห่งฉะเชิงเทรา ถ่ายทอดเรื่องราวให้เกิดการเชื่อมโยงกับสถานที่ท่องเที่ยวในแต่ละอำเภอ
ให้เป็นที่รู้จักและสร้างชื่อเสียง นำไปสู่การเพิ่มมูลค่าทางเศรษฐกิจให้กับผู้ประกอบการร้านอาหาร โรงแรม และชุมชนในจังหวัดฉะเชิงเทรา
เป็นการสร้างศักยภาพของพื้นที่และชุมชนให้เป็นเมืองที่มีพื้นที่และสภาพแวดล้อมต้นแบบการให้ต้นทุนทางวัฒนธรรม
สร้างให้เกิดการขับเคลื่อนไปสู่การพัฒนาเศรษฐกิจในพื้นที่ โดยความร่วมมือระหว่างชุมชนท้องถิ่น ภาครัฐ และภาคเอกชนในการสร้างสรรค์เมือง
ผลักดันให้จังหวัดฉะเชิงเทรากลายเป็นเมืองสร้างสรรค์ด้านวิทยาการอาหาร และสร้างยั่งยืนให้กับประชาชนในพื้นที่ชุมชนต่อไป

วัตถุประสงค์ของโครงการ

  • เพื่อศึกษาข้อมูลองค์ความรู้ ภูมิปัญญาด้านอาหาร และวัตถุดิบของชุมชน ในพื้นที่จังหวัดฉะเชิงเทรา เพื่อนำเข้าฐานข้อมูลองค์ความรู้ชุมชน และนำไปยกระดับและต่อยอดองค์ความรู้
    ให้เกิดมูลค่าเพิ่มที่สามารถตอบสนองภาคอุตสาหกรรม นักลงทุน นักท่องเที่ยว ในพื้นที่ EEC
  • เพื่อยกระดับและพัฒนาศักยภาพผู้ประกอบร้านอาหารในจังหวัดฉะเชิงเทรา ให้มีรายได้เพิ่มมากขึ้น นำไปสู่การพัฒนาเศรษฐกิจฐานราก ในพื้นที่จังหวัดฉะเชิงเทราให้เติบโตอย่างยั่งยืน
  • เพื่อสร้างการรับรู้และความเข้าใจแก่ผู้เข้าร่วมกิจกรรม ส่งเสริมการมีส่วนร่วมจากทุกวัยในชุมชน โดยการสร้างความเข้าใจ เกี่ยวกับโอกาสทางเศรษฐกิจและสังคม ที่เกิดขึ้นจากการพัฒนาในพื้นที่จังหวัดฉะเชิงเทรา

กลุ่มเป้าหมาย

  • ผู้ประกอบการร้านอาหารในจังหวัดฉะเชิงเทรา
  • ปราชญ์ชุมชนในจังหวัดฉะเชิงเทรา
  • ภาครัฐและภาคเอกชนในจังหวัดฉะเชิงเทรา
  • ประชาชนทั่วไป
  • สื่อมวลชน

การแข่งขันในโครงการยกระดับภูมิปัญญาสู่การรังสรรค์เมนูแห่งฉะเชิงเทรา

สำนักงานคณะกรรมการนโยบายเขตพัฒนาพิเศษภาคตะวันออก (สกพอ.) ได้จัดการแข่งขันรังสรรค์เมนูแห่งฉะเชิงเทรา
เมื่อวันที่ 7 กรกฎาคม 2568 ณ โรบินสัน ไลฟ์สไตล์ จ.ฉะเชิงเทรา จากเมนูอาหารที่แสดงถึงอัตลักษณ์ 11 อำเภอ ของจังหวัดฉะเชิงเทรา
โดยการแข่งขันแบ่งออกเป็น 2 ประเภท

Traditional Menu
การแข่งขันรังสรรค์เมนูอาหารภูมิปัญญาดั้งเดิมแห่งฉะเชิงเทรา
ได้แก่

1. แกงส้มปลาอีกง อำเภอบางปะกง
2. แกงส้มไหลบัวปลาสลิด อำเภอบางน้ำเปรี้ยว

Creative Menu
การแข่งขันรังสรรค์เมนูอาหารสร้างสรรค์จากภูมิปัญญาแห่งฉะเชิงเทรา ได้แก่

1. ต้มยำกุ้ง อำเภอบางคล้า
2. แกงส้มไหลบัวปลาสลิด อำเภอบางน้ำเปรี้ยว
3. ปลาวงทอด อำเภอท่าตะเกียบ
4. มะม่วงน้ำปลาหวานปลาช่อนย่างแปดริ้ว อำเภอเมืองฉะเชิงเทรา
5. หมูหงส์ อำเภอแปลงยาว
6. ก๋วยเตี๋ยวปากหม้อ อำเภอพนมสารคาม
7. ข้าวต้มมัดไส้หมู อำเภอราชสาส์น
8. ไอศกรีมข้าวไรซ์เบอรี่ อำเภอสนามชัยเขต
9. แกงส้มปลาอีกง อำเภอบางปะกง
10. กระยาสารท อำเภอบ้านโพธิ์
11. บ้าบี่นมะพร้าวน้ำหอม อำเภอคลองเขื่อน

ขนาดตัวอักษร
ขนาดตัวอักษร